Tarih boyunca Anadolu’nun önemli çömlekçilik merkezlerinden biri olan Menemen çömlekçiliğini ulusal ve uluslararası alanda tanıtmak amacıyla düzenlenen Uluslararası Menemen Çömlek Festivali’nin ilki 7-9 Ekim 2022 tarihinde gerçekleştirildi.
Doç. M. CANDAN GÜNGÖR
İzmir’in Menemen ilçesi tarih boyunca Anadolu’nun önemli çömlekçilik merkezlerinden biri olmuştur. İlçe, aynı zamanda konumu nedeniyle, seramik buluntulara ulaşılan pek çok antik kentin olduğu bir bölgede yer almaktadır. Tarihte böylesine önemli bir merkez olan ve halen devam eden geleneksel çömlekçiliği ile tanınan Menemen'de, Menemen çömlekçiliğini ulusal ve uluslararası alanda tanıtmak ve gelişimine katkıda bulunmak amacıyla bir festival düzenlendi. 7-9 Ekim 2022 tarihleri arasında “Mesele Birlikte Yapmak” temasıyla Menemen Belediyesi tarafından gerçekleştirilen Uluslararası Menemen Çömlek Festivali, ‘çömlekçilik’ odaklı olmakla birlikte, mesleki bir fuar, kongre, doğa, sanat, kültür ve gastronomi turizmi gibi bir çok alanı kapsıyordu. Festival aynı zamanda, meslek edindirme, istihdam yaratma, girişimcileri destekleme amaçları da gütmekteydi.
Uluslararası Menemen Çömlek Festivali kapsamında düzenlenen etkinliklerden “Hünerli Eller Çömlek Yarışması”, Ahmet Taşhomcu yürütücülüğünde, İran, İspanya, Kazakistan, Belarus, Rusya, Özbekistan, İtalya, Arnavutluk ve Türkiye’nin çeşitli yörelerinden gelen 114 katılımcıyla yapıldı. Yarışmacılar, Menemen yakınında bulunan Panaztepe antik kentinde ele geçen seramik Riton’un tıpkısının yapılması, en uzun silindir ve en geniş çanak kategorilerinde yarıştılar. Düzenlenen torna yarışmalarında dereceye girenler; Ustalar Teknik Dal kategorisinde birinci Ayhan İde, ikinci Oktay İde, üçüncü Ali Hikmet Koç, Ustalar Estetik Dalında birinci Karya Yıldız, ikinci Veysi Polat, üçüncü ise Oktay İde ve Filippo Talmelli, Amatörlerde Estetik Dal birincisi Ülkü Bursa, ikincisi Ahmet Özer, üçüncüsü Doğukan Demir oldular. Yarışmanın jüri üyeleri; Elvio Sagnella (İtalya), Zinaida Korchagina (Rusya), Mirta Morigi (İtalya), Nevill A. Salha (Lübnan), Prof. Sevim Çizer, Prof. Halil Yoleri, Prof. Dr. Candan Dizdar Terviel, Prof. Ayşegül Türedi Özen, Prof. İsmail Yardımcı, Prof. Lerzan Özer, Doç. Nalan Danabaş, Doç. M. Candan Güngör, Dr. Öğr. Üyesi Can Özcan, Ahmet Taşhomcu, Aydın Afacan idi.
Festival kapsamında düzenlenen konferanslarda; Prof. Sevim Çizer “Anadolu’nun Son Kadın Ustaları", Dr. Öğr. Üyesi Can Özcan “Kulp Takmak, Cin Çıkarmak ya da Çömlek Masalları ve Tasarım Gerçekleri”, Doç. Dr. Atilla Cengiz Kılıç “Menemen Çamurunun Raku Pişirimine Hazırlanması”, Prof. Zeliha Mete “Seramik Üretim Sürecinde Karşılaşılan Fiziksel ve Kimyasal Sağlık Riskleri Nelerdir? Nasıl Korunmalıyız?”, Dr. Öğr. Üyesi Ümit Çayır “Panaztepe Kazıları Işığında 5000 Yıllık Menemen Çömlekçiliği”, Asuman Aktüy “Sanat Terapisi Uygulamalarında Çamurun Önemi”, Aycan Hasırcılar “Somut Olmayan Kültürel Miras Unsuru Olarak Menemen Çömlekçiliği”, Muhammad Hassan Kashigar “Pakistan Geleneksel Çömlekçiliği ve Modern Seramik” gibi seramik alanının yayıldığı bilim, sanat, arkeoloji gibi konularla ilgili geniş katılımlı sunumlar gerçekleştirdiler.
Festivalde ayrıca farklı disiplinlerden çalıştaylar düzenlendi; Seramik pişirim teknikleri etkinliklerinde Doç. Atilla Cengiz Kılıç, Arş. Gör. Şükran Duran-Raku Pişirimi, Prof. Emet Egemen Aslan, Arş. Gör. Şaban Aykut Hızlıok-Sepet Fırın Pişirimi, Öğr. Gör. İ.Vefa İrdelp ise Obvara Pişirimi gerçekleştirdiler.
Tarihi Taşhan Çarşısı’nda düzenlenen Hem-Hal Karma Sergisi, Türkiye, İspanya, Lübnan, Pakistan, Rusya, İran ve İtalya’dan sergiye başvuran sanatçıların katılımlarıyla gerçekleşti. Ebru İlbeyci Alkan’ın küratörlüğünü üstlendiği Hem-Hal Karma Sergisi Seçici Kurulu'nda ise; Prof. Dr. Oğuz Dilmaç, Dr. Öğr. Üyesi Ali Temel Köseler, Öğr. Gör. Füsun Çövenoğlu, Doç. Efe Türkel, Doç. Dr. Sehran Dilmaç jüri üyesi olarak yer aldılar.
Yoğun bir izleyici katılımıyla, çok sayıda etkinliğe ev sahipliği yapan 1. Uluslararası Menemen Çömlek Festivali’nde, çömlekçilik ve seramik sektörünün firmaları ürünlerini tanıtma ve pazarlama imkânı da buldu. Menemenli çömlek ustaları ve Türkiye’nin çeşitli yörelerinden gelen ziyaretçiler sektörün diğer paydaşlarıyla buluştu. Festival kapsamında çocuklara yönelik seramik şekillendirme ve torna çekme etkinlikleri düzenlendi.
Menemen’i dünya ile buluşturan 1. Uluslararası Menemen ÇömlekFestivali’nde, Menemen çömlekçiliğinin gelişmesinde büyük pay sahibi olan duayen meslek büyükleri de anıldı.
Kuşkusuz bir sanat dalının ilerlemesi, sevilmesi ve devam ettirilmesi, o sanat dalını tanıtmak ve sevdirmekle mümkündür. Bu anlamda Menemen Çömlek Festivali, Menemen beldesinin binlerce yıldır bu topraklarda yaşayan ustalarının ellerinde hayat bulan çömlekçilik mesleğine bir saygı duruşudur.
Bu kapsamlı festivalin sürekliliğini ve diğer ‘Çömlekçilik Merkezleri’ne öncülük etmesini diliyoruz.
Comments